De toeslagenaffaire heeft veel meer ouders in de problemen gebracht dan tot dusver bekend. Florien Jansen (49) had een gastouderbureau voor kinderopvang in Rotterdam. Ze moest stoppen toen zij als gastouders en ouders slachtoffer werden van de fraudejacht bij de Belastingdienst.
Afgelopen voorjaar kwam ze er na jaren pas achter wat er écht gebeurde: zij en haar klanten werden de dupe van een ontspoord project van de overheid. “Ik kwam er opeens achter dat je de overheid niet kunt vertrouwen. Heel idioot.”
Florien Jansen staat relaxed in het leven. Met haar optimistische nuchterheid, ondernemingsdrang, liefde voor muziek en haar kinderen geniet ze van het leven. Ze doet tegenwoordig vertaalwerk. Samen met haar partner heeft ze een kantoor met een prachtig uitzicht over de skyline van Rotterdam.
Ze moest opgeven
Het verleden heeft ze achter zich gelaten. 10 jaar lang werkte ze in de kinderopvang. Eerst zelf als gastouder, later met het gastouderbureau dat haar eigen, vrolijke naam droeg: Florien. Dat bureau is kapot: toen ze eind 2016 geen uitweg meer zag, moest ze opgeven.
De ouders en dus haar klanten kregen allemaal te maken met stopzetting van toeslagen voor kinderopvang. Er waren geen inkomsten meer binnen, er kwamen geen nieuwe klanten. Ouders kwamen diep in de financiële problemen. “Het was een heel nare periode. Het ging bij die ouders vaak om kwetsbare mensen. Ik zag zelf ook geen perspectief meer, had slapeloze nachten. Tot ik dacht: heb ik hier nog zin in, wil ik dit nog wel? Toen besloot ik het roer helemaal om te gooien. Ik was er klaar mee.”
Dit voorjaar vielen bij Florien opeens de schellen van de ogen. Destijds dacht ze: valt die ouders toch iets te verwijten? Heb ik soms toch iets fout gedaan? “Je gaat toch aan jezelf twijfelen”, vertelt ze.
Eén woord bezegelde haar lot
Na de onthullingen van Trouw en RTL Nieuws over de toeslagenaffaire kwam ze erachter dat het géén ongelukje was, geen onfortuinlijke samenloop van omstandigheden. Florien kwam er door één woord achter dat zij onderdeel was van een project van de overheid: CAF.
Haar bureau was in het vizier gekomen van het Combiteam Aanpak Facilitators, afgekort CAF. Na het nieuws over dit cowboyteam van de Belastingdienst en Toeslagen dook ze in de oude administratie van het gastouderbureau. Daar zag ze opeens dat ene woord, waarmee haar lot werd bezegeld. CAF.
“Opeens viel het kwartje en snapte ik wat er écht was gebeurd.” Dat besef laat diepe sporen na: “Ik dacht altijd dat je de overheid kon vertrouwen. Dat dacht ik ook van de Belastingdienst. Je gaat toch van het goede uit. Je denkt: die mensen zullen wel weten wat ze doen. Naïef misschien, maar zo stond ik in het leven. Ik vind het een heel idiote gewaarwording om erachter te komen dat je de overheid niet kunt vertrouwen. Ik kijk nu veel kritischer, eigenlijk naar alles. Ik zal me de kaas niet meer van het brood laten eten.”
Minder Hollandse namen
Florien zegt bijna terloops: “Ik zei altijd tegen nieuwe klanten met minder Hollandse namen: bewaar álles zorgvuldig, alle papieren, zorg dat je alles kunt verantwoorden. Het kan een paar maanden duren, of een jaar, maar de Belastingdienst zal bij je aankloppen. Dat staat voor honderd procent vast. En zo ging het ook.”
Het ging van kwaad tot erger in 2015. Wat Florien niet wist, was dat haar bureau speciaal was geselecteerd door de GGD en de Belastingdienst, als onderdeel van een project om het aantal gastouderbureaus waar mogelijk iets mee was ‘aanzienlijk te reduceren’. Tegen haar werd gezegd dat ze controle kreeg, omdat Florien er was uitgelicht via een ‘steekproef’.
Er kwam een nieuwe inspecteur van de GGD, die tot haar verbazing zeer kritische rapporten zou schrijven over de kwaliteit van kinderopvang. En die GGD’er werd opeens gesecondeerd door een inspecteur van de Belastingdienst, om alles overhoop te halen. Maar ze kreeg nooit een verslag van zijn bevindingen.
‘Vermoedens van misbruik’
Florien is een dossier geworden. CAF1601. Ze krijgt codenamen. Mast. Steven. In de eindrapportage: Anker. Alles wordt doorgelicht: facturen, contracten, urenstaten, betalingen, bankrekeningen, gastouders, vraagouders en natuurlijk (tweede) nationaliteit. Of er een relatie is met de Nederlandse Antillen. Of er andere toeslagen zijn. Of mensen een uitkering hebben.
Er wordt geen bewijs gevonden dat er iets mis is. Wel staat in de interne rapportages dat er ‘vermoedens van misbruik’ zijn, dat dit een ‘risicovol’ bureau is en dat Florien een ‘facilitator’ is. Iemand die fraude of misbruik organiseert, als een soort illegale pinautomaat voor toeslagen.
Het CAF-team is op zoek naar manieren om deze ‘facilitator aan te pakken’. Ondanks dat er geen begin van bewijs is dat sprake is van misbruik of fraude. De werkwijze is: stopzetten van alle toeslagen van álle ouders verbonden aan Florien.
Het is eind 2015, bijna Kerst. “Dat was het moment waarop ik dacht: waar ben ik in terecht gekomen? Ouders kregen een brief met die stopzetting en moesten binnen twee weken reageren. Alles ging vanaf dat moment mis. Mensen moesten bezwaar maken, en het duurde maanden voordat ze iets hoorden”, zegt Florien.
Het F-woord
“Ik zat in die fase bijna dagelijks uren aan de Belastingtelefoon om voor ouders oplossingen te zoeken. Het slokte alles op. Mijn ideaal was: goede opvang, voldoen aan de regels, cursussen voor gastouders, ik was bezig met een speelgoed-uitleen. Maar ik had daar bijna geen tijd meer voor. Er kwam geen geld meer binnen, ik kon geen nieuwe klanten werven.”
Dat is het moment waarop het F-woord valt: fraude. “Mensen gaan je ter verantwoording roepen. Want de Belastingdienst zei tegen sommige ouders dat de reden voor stopzetting was dat het gastouderbureau fraudeert. Ik vond dat heel raar. Ik dacht: waar is dat op gebaseerd? Ik gaf alles altijd keurig door. Sterker, als ik dacht dat ergens iets niet klopte, meldde ik zelf.”
Hoewel we het antwoord weten, vragen we het Florien op de man af: heeft u gefraudeerd? Stellig: “Nee.” Het blijkt ook glashard uit het eindrapport van CAF1601: geen fraude, en ‘in het algemeen’ zijn alle kosten voor opvang keurig voldaan.
Florien doorgrondt nu dus wat haar en de ouders is overkomen. Ze weet hoe er over haar werd gedacht. Hoe betrokken ambtenaren zichzelf omschreven als het ‘duo pek en veren’, dat een ambtenaar als email-motto had: ‘geen woorden, maar daden…’. Dat rapporten werden opgesteld met als copyright: ‘Hansje Brinker-producties’. Florien: “Ze deden er een beetje lacherig over. Alsof ze geintjes maakten. Ze hebben er vast lol van gehad. Maar wel over de ruggen van mensen. Respectloos.”
‘Ik wil genoegdoening’
Florien heeft de affaire achter zich gelaten: “Ik ben blij dat ik een nieuw leven heb.” Maar ze is er nog niet klaar mee, zeker nu ze weet dat onschuldige mensen slachtoffer werden van een ontspoorde fraudejacht. Want na de stopzettingen, volgden bij ouders terugvorderingen. Over reeksen van jaren. “Het is ongelooflijk, maar er zijn nog steeds ouders die diep in de problemen zitten. Met schulden van tienduizenden euro’s. Ik wil genoegdoening voor die mensen, bij wie het leven toen is stopgezet en die vanwege financiële problemen nog steeds niet verder kunnen.”
Ze hoopt dat staatssecretaris Snel van Financiën gedupeerde ouders gaat helpen om uit het moeras te komen. Dat zij worden gecompenseerd. “Het zou een pleister op de wond zijn. Je kunt het niet terugdraaien, ook niet het leed dat is aangericht. Huwelijken die stuk liepen, carrières die vastliepen, mensen die iets is afgenomen. Daarom vertel ik mijn verhaal: ik vraag om erkenning van wat die mensen is overkomen. Ik hoop op gerechtigheid.
bron : rtl nieuws