Kinderen met minder sterke botten hebben vaker last van kaaskiezen in hun melkgebit, dan hun leeftijdsgenootjes met sterke botten. Dat blijkt uit onderzoek van Generation R en het proefschrift van Justin van der Tas. Het glazuur is dan minder sterk, waardoor tanden en kiezen gevoeliger zijn voor gaatjes en zelfs voor vroegtijdig verlies. Maar de tanden en kiezen kunnen ook gevoelig zijn bij het eten of drinken van warme en koude voeding. Opmerkelijk is dat de aandoening veel vaker voorkomt bij kinderen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond.
‘Mijn proefschrift is gericht op twee verschillende aandoeningen van het tandglazuur’, vertelt onderzoeker en kaakchirurg-in-opleiding Justin van der Tas. ‘Kaaskiezen én gaatjes bij schoolgaande kinderen. Om meer te weten te komen over deze aandoeningen, ben ik op zoek gegaan naar mogelijke oorzaken.’
Stoornis in mineraalgehalte
Bij kaaskiezen en -tanden is het glazuur niet goed aangelegd door een stoornis in het mineraalgehalte van het glazuur. ‘Ze hebben hierdoor een beetje gelige kleur, omdat de onderlaag die onder het glazuur zit erdoorheen schijnt. Ook verliezen sommige kinderen spontaan glazuur, waardoor het lijkt alsof er gaten in de kiezen en tanden vallen, vandaar de naam kaaskiezen ook wel ‘kaasmolaren’ genoemd.’
Relatie met sterkte botten
Uit het onderzoek van Van der Tas blijkt dat kinderen met minder sterke botten vaker last hebben van kaaskiezen in hun melkgebit dan hun leeftijdsgenootjes met sterke botten. ‘Dit geldt niet voor kaaskiezen in het blijvende gebit. In tegenstelling tot gaatjes, die ontstaan door onder andere slechte mondhygiëne, werd zo’n 8 procent van de kinderen binnen Generation R geboren met kaaskiezen. De meeste kinderen hebben maar één kies die is aangedaan. Maar bij sommige kinderen zijn alle vier de melkkiezen aangedaan en soms ook de voortanden.’
Ongelijkheden in mondgezondheid
Opvallend is dat kinderen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond tot vijf keer vaker gaatjes hebben dan Nederlandse kinderen. ‘Die ongelijkheden zijn bijzonder groot. Deze kennis biedt aanknopingspunten voor beleid om ongelijkheden in mondgezondheid onder kinderen te verkleinen.’ Vermoedelijk heeft die ongelijkheid te maken met de ontstaanswijze. ‘Die gaatjes komen voort uit het gezondheidsgedrag van de kinderen en hun ouders. We denken dat kinderen van Turkse of Marokkaanse afkomst meer snoepen en minder aandacht besteden aan de mondgezondheid. En kinderen die opgroeien in een gezin met een lager inkomen of bij ouders met een lager opleidingsniveau hebben gemiddeld meer gaatjes.’
Behandeling
Tegen kaaskiezen kun je niet zoveel doen. ‘Een tandarts kan de symptomen behandelen. Dus een gaatje vullen of een fluoridelaagje over de kies leggen om de gevoeligheid iets te verminderen. Maar het glazuur groeit niet weer aan, dus zo’n kies kan gevoelig blijven of zelfs vroegtijdig verloren gaan omdat de tand zwak is.
Generation R
Generation R is een grootschalige bevolkingsstudie naar de groei, ontwikkeling en gezondheid van kinderen in Rotterdam. De kinderen worden vanaf de vroege zwangerschap tot hun jongvolwassenheid gevolgd. Aan dit onderzoek deden ruim 5.000 kinderen en hun ouders mee.
Bron: amazingerasmusmc.nl vakbladvroeg