De rechtbank Noord-Nederland heeft een gastouder erkend als zelfstandig ondernemer en gaat daarmee in tegen de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden, dat in augustus 2016 oordeelde dat een gastouder niet zelfstandig is.
Opvallend in deze zaak is dat het arrondissement Noord-Nederland onder het werkgebied van het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden valt, legt Gijs Steijsiger uit, adviseur bij De Kroon Adviseurs. Hij begeleidt verschillende gastouders die door de Belastingdienst voor het gerecht worden gedaagd. ‘De rechtbank volgde in dit geval de lijn die is uitgezet door het Gerechtshof in Den Haag, dat afgelopen juni een gastouder aanmerkte als zelfstandig ondernemer.’
Verweer
Beide Gerechtshoven oordelen dus anders. ‘Waarschijnlijk ligt dat aan het verweer van de zaak voor het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden. Ik vrees dat dat onvoldoende was, doordat de fiscalist die de gastouder bijstond niet goed op de hoogte was van de Wet Kinderopvang en geen verweer gaf omtrent het begrip zelfstandigheid. Die wet is duidelijk en bewijst de zelfstandigheid van gastouders.’ De betreffende gastouder nam te laat contact op met Steijsiger, een week nadat de termijn voor hoger beroep was verlopen. Steijsiger: ‘Als verweer stelt de Belastingdienst dat gastouders onvoldoende zelfstandig zijn omdat zij via het gastouderbureau werken én er wordt verwezen naar de uitspraak van vorig jaar door het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden.’
In gesprek
Na de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden in 2016 is onder andere Platform Gastouderopvang, waar acht grote gastouderbureaus bij zijn aangesloten, in gesprek geweest met het ministerie van SZW en de Belastingdienst. Daarbij hebben zij toegelicht waarom gastouders wel degelijk als zelfstandig ondernemers aangemerkt kunnen worden. Voor lopende zaken moet nog wel procedure gevoerd worden. Daarnaast geeft Hubèr Agterberg, directeur van gastouderbureau ViaViela, aan dat ook niet alle gastouders zelfstandig zijn en individuele zaken soms wel onder de loep worden genomen door de Belastingdienst. ‘Maar de druk is van de ketel.’
Zelfstandigheid
Waaruit wordt de zelfstandigheid van gastouders precies duidelijk? Steijsiger noemt als voorbeeld de genoemde argumenten waarmee de Groningse gastouder vorige week zelfstandig werd bevonden: ‘De gastouder verricht haar activiteiten sinds 2008 als gastouder en verricht haar activiteiten op meerdere dagen per week. De rechtbank oordeelde dat de gastouder debiteurenrisico loopt. Het staat vast dat wanneer de vraagouders niet zou betalen, de gastouder geen betaling voor de door haar verrichte werkzaamheden ontvangt. De gastouder loopt voorts een inkomensrisico doordat zij bij ziekte, vakanties en afwezigheid geen inkomsten heeft. Ook loopt de gastouder risico op omzetverlies wanneer vraagouders de overeenkomst opzeggen en zij zelf, al dan niet met behulp van het gastouderbureau, nieuwe vraagouders moet zoeken. Ten slotte acht de rechtbank ook dat de gastouder aansprakelijk is voor eventuele schade, ontstaan tijdens de door haar verzorgde opvang. De zogenoemde aansprakelijkheidsrisico. Dat deze risico’s zich niet hebben voorgedaan is, naar oordeel van de rechtbank, niet van belang.’
Lees binnenkort het volledige artikel over dit onderwerp in het januari-nummer Management Kinderopvang.