Kinderobesitas is een snel groeiend probleem. Om daar paal en perk aan te stellen, dient er meer aandacht te komen voor preventie, vroegtijdige interventie en toegang tot medicatie voor kinderen. ‘Alleen als je er heel vroeg bij bent, kun je obesitas voorkomen’, aldus prof. dr. Erica van den Akker. ‘Ook als kinderen nog heel jong zijn, bijvoorbeeld twee jaar oud. Je begint dan met leefstijlinterventie.’
Uit de meest recente CBS-cijfers blijkt dat 12% van de Nederlandse kinderen te zwaar is en 4% obesitas heeft. ‘Er komt een tsunami aan obesitas op ons af en die komt ook in onze zorg terecht’, waarschuwt kinderarts-endocrinoloog prof. dr. Erica van den Akker. Zij pleit daarom voor preventie, vroegtijdige interventie en toegang tot medicatie voor kinderen. In het Centrum Gezond Gewicht (CGG) van het Erasmus MC ziet Van den Akker het topje van de ijsberg. ‘Bij ons komen alleen de ernstig zieke kinderen, maar ook wij zien sinds de opening van de obesitaspolikliniek in 2014 een toename van 400 %. En de meeste kinderen met obesitas worden volwassenen met obesitas.’
Wacht niet af
Van den Akker is onlangs benoemd tot hoogleraar Kinderendocrinologie. ‘Dat is het vakgebied van hormonen, hormoon ziekten of hormoonbehandelingen’, legt zij uit. ‘Obesitas hoort daar ook bij, omdat dit een ziekte is waarbij de hormoonhuishouding van kinderen ontregeld wordt.’ Zij wijst erop dat kinderen een enorme veerkracht hebben om het lichaam weer beter te maken. Hoe eerder er ingegrepen wordt, des te beter dus. ‘Als je weet dat het obesitas is, moet je vooral niet afwachten, maar meteen aan de bak. Ook als kinderen nog heel jong zijn, bijvoorbeeld twee jaar oud. Je begint dan met leefstijlinterventie. Dat is de basis waarmee met voeding, beweging en gedrag een gezonde leefstijl wordt aangenomen. Een kind groeit er niet vanzelf overheen, zoals ouders soms denken.’
Meerdere oorzaken
De kennis van de ziekte is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Obesitas is niet alleen een kwestie van te veel eten en te weinig bewegen, weten de artsen nu. De oorzaak is veel omvangrijker. ‘Factoren als bewerking van voedsel, geraffineerde suikers, voedseladditieven, medicijnen, stoffen in het milieu, het microbioom en epigenetica kunnen een rol spelen in de verstoring van de hormoonsystemen’, aldus Van den Akker. ‘Wij doen veel onderzoek naar hormoonverstoringen, de genetische aanleg en nieuwe behandelingen.’
Obesitas is ook niet langer een individueel probleem, maar een maatschappelijk probleem. ‘Er zijn zoveel elementen. Ouders, school, supermarkten, ongezonde voeding en producten. Alles moet aangepakt worden. Hier ligt ook een belangrijke taak van de overheid. Die moet zorgen voor maatregelen die de leefomgeving gezonder maken. We moeten inzetten op het voorkomen van obesitas en de daarbij behorende ziektes. En op e-health en thuishulp. Maar preventie moet de grote klap geven.’
Gezondheidsproblemen
Obesitas bij kinderen brengt verschillende gezondheidsproblemen met zich mee. Denk aan diabetes type 2, hoge bloeddruk, hartproblemen, leveraandoeningen, beroertes, bepaalde vormen van kanker, slaapapneu en gewrichtsklachten. Deze aandoeningen kunnen niet alleen de levenskwaliteit van een kind ernstig beïnvloeden, maar ook later in het leven tot ernstige complicaties leiden. Daarnaast heeft obesitas ook een grote psychologische impact, waaronder sociaal stigma, discriminatie, een laag zelfbeeld, depressie en angstgevoelens.
Bron: amazingerasmusmc.nl / vakbladvroeg